Siberische iep verdwijnt uiterlijk maart 2023 uit Zalkerbos

Uiterlijk 1 maart 2023 worden de Siberische iepen uit het Zalkerbos verwijderd in combinatie met regulier onderhoud van het bos. In het seizoen van 2024/2025 worden nieuwe gladde iepen aangeplant. Deze nieuwe gladde iepen worden opgekweekt uit zaad dat afgelopen voorjaar is gewonnen uit de oude percelen in het Zalkerbos.

Eind vorig jaar is uit onderzoek gebleken dat in 2016 niet de juiste soort iep is geplant. In plaats van de gladde iep is de Siberische iep (uitheemse soort) aangeplant en/of een kruising (hybride soort) van de twee soorten. De Siberische iep komt in het Zalkerbos niet van nature voor. Om het unieke karakter van het Zalkerbos te behouden, is het dan ook noodzakelijk deze soort te verwijderen.

Natura 2000-gebied
Het Zalkerbos valt onder Natura 2000-gebied, wat inhoudt dat bepaalde dieren, planten en hun natuurlijke leefomgeving beschermd worden om de biodiversiteit (soortenrijkdom) te behouden. Provincies stellen voor Natura 2000-gebieden beheerplannen op en zijn verantwoordelijk voor het laten uitvoeren van natuurherstelmaatregelen die in de beheerplannen zijn aangegeven. De provincie Overijssel heeft bepaald dat de Siberische iep op basis van deze natuurwetgeving verwijderd moet worden.

Aansprakelijkheid niet te achterhalen
De gemeente heeft in 2016 een aannemer opdracht gegeven om de gladde iep aan te planten in het Zalkerbos. Na de ontdekking van de verkeerde iepsoort, heeft de gemeente de aannemer aansprakelijk gesteld voor het verwijderen van de Siberische iepen. De gemeente en de aannemer hebben gezamenlijk besloten de kosten van het verwijderen van de Siberische iepen te delen. Het gaat om een bedrag van € 7.100 dat de gemeente en de aannemer ieder voor hun rekening nemen.

Uit een deskundigenonderzoek dat de aannemer heeft laten uitvoeren in aanwezigheid van de gemeente, blijkt dat het niet mogelijk is een ‘schuldige’ partij aan te wijzen, aldus wethouder Erik Faber. “Als dit het geval is, dan vind ik dat je in gezamenlijkheid moet zoeken naar een oplossing die alle betrokken partijen recht doet. Het verdelen van de kosten voor verwijdering is naar onze mening dan ook een gerechtvaardigd besluit. Ik ben blij dat dit dossier hiermee afgesloten kan worden en dat er over een paar jaar weer mooie autochtone gladde iepen te vinden zijn in het Zalkerbos.”

Uit het onderzoek kwam naar voren dat het herkennen van verschillen tussen een Siberische iep en kruisingen van een Siberische/gladde iep ten opzichte van de soortechte gladde iep moeilijk is. Verder is door de deskundigen geoordeeld dat de gemiddelde kwekerijmedewerker, bosbouwer, plantsoenmedewerker of boswachter geen kennis zal hebben van de uiterlijke kenmerken van de Siberische iep of kruisingen. Daarnaast speelt mee dat de gladde iep niet is opgenomen in de Europese Bosbouwrichtlijn en daardoor niet als autochtoon gecertificeerd materiaal geleverd kan worden. Met autochtoon materiaal worden bomen en planten bedoeld die van nature voorkomen in een bepaald gebied en zichzelf voortplanten. De Bosbouwrichtlijn verplicht aangesloten landen, zoals Nederland om uitsluitend teeltmateriaal van voldoende genetische kwaliteit toe staan in de handel die ook volgens EU-normen gecertificeerd moet zijn.

Aanpak verwijderen Siberische Iepen
De nieuwe beplanting in het Zalkerbos bestaat al 7 jaar. Het is gebruikelijk om hakhout elke 7-10 jaar af te zetten, dat wil zegen dat de beplanting wordt teruggesnoeid tot circa 25 cm boven het maaiveld. De beplanting die aanwezig blijft in het bos wordt dit najaar afgezet als onderdeel van regulier onderhoud. Daarna worden de Siberische iepen met wortel en tak verwijderd. Door deze werkwijze wordt voorkomen dat er schade wordt aangericht aan de rest van de beplanting. De kosten van het reguliere onderhoud komen voor rekening van de gemeente (€ 10.400).

Geen herplant Siberische iep op andere locatie
De provincie heeft als voorwaarde gesteld dat de Siberische iepen niet in bosverband en niet binnen een afstand van 3 kilometer van Natura 2000-gebied Rijntakken mogen worden herplant. De Siberische iepen worden daarom na het rooien afgevoerd en vernietigd.

Aanplant nieuwe gladde iepen
Afgelopen voorjaar is zaad gewonnen van gladde iepen uit de oudere gedeeltes van het Zalkerbos. Na 3 jaar zijn de uit dit zaad voortgekomen boompjes groot genoeg om te worden aangeplant. In het seizoen 2024/2025 worden circa 100 nieuwe autochtone iepen aangeplant. De verwachting is dat uiteindelijk deze nieuwe aanplant zorgt voor verdere verspreiding van zaad, waardoor het Zalkerbos zich op natuurlijke wijze verder kan ontwikkelen. De gladde iep is dan ook aanwezig in de nieuwe percelen van het Zalkerbos die in 2016 aangeplant zijn. De gemeente kiest voor nieuwe aanplant (het is geen verplichting vanuit de provincie) en neemt de kosten voor haar rekening (€ 2.900).