Gemeentelijk optreden bij ontrechting en rechtsherstel Joodse inwoners Kampen onder de loep

Het college van Burgemeester en Wethouders van Kampen heeft de bevindingen van een diepgaand historisch onderzoek omarmd, uitgevoerd door professor dr. Maarten Duijvendak in opdracht van de gemeente. Het onderzoek concentreerde zich op het gemeentelijk handelen met betrekking tot ontrechting en rechtsherstel van Joodse inwoners tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, binnen de toenmalige grenzen van Kampen en IJsselmuiden.

In het eindrapport van de onderzoeker, dat binnenkort wordt gepresenteerd, worden enkele essentiële aanbevelingen gedaan om de herinnering aan de Joodse gemeenschap van Kampen levend te houden. Het gemeentebestuur heeft zich gecommitteerd aan het overnemen van deze aanbevelingen en zal zich actief inspannen, samen met andere belanghebbenden, om ze uit te voeren.

Het onderzoek richtte zich op twee cruciale vragen:
– Wat was de rol van de toenmalige gemeentebesturen van Kampen en IJsselmuiden en hun ambtenaren bij het ontnemen van bezit van Joodse inwoners tijdens de Duitse bezetting?
– Op welke wijze is er na de bevrijding in 1945 sprake geweest van rechtsherstel?
Wethouder Richard Boddeus benadrukt het belang van het onderzoek als een stap naar gerechtigheid voor de meest kwetsbare inwoners en hun nabestaanden. Hij verklaart: “We waren moreel verplicht om helderheid te krijgen over de rol die beide gemeenten destijds hebben gespeeld bij het ontnemen van bezit van Joodse inwoners. Met dit onafhankelijk onderzoek hebben we dat goed in kaart laten brengen.”

Hoewel de gemeentebesturen van Kampen en IJsselmuiden, zoals elders in Nederland, meewerkten aan de maatregelen van de bezetter, blijkt uit het onderzoek dat zij tijdens de oorlog geen onroerend goed van weggevoerde Joodse inwoners hebben gekocht, met één uitzondering. De gemeente Kampen kocht op verzoek van het provinciale pachtbureau een perceel aan de Venedijk, wat een uitkomst was voor de tuinders en hun gezinnen. Echter, bij het naoorlogse rechtsherstel handelde de gemeente traag en weinig empathisch naar nabestaanden van gedupeerde Joodse inwoners.

Het onderzoek heeft geresulteerd in een publieksuitgave getiteld “Sporen van Joods Leven: Ontrechting en Rechtsherstel in Kampen en IJsselmuiden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog”, geproduceerd door uitgeverij WBooks. Deze uitgave wordt op donderdagmiddag 18 april tijdens een bijeenkomst voor genodigden officieel overhandigd aan wethouder Boddeus en aan twee vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap.

Ter aanvulling zal professor Duijvendak op dezelfde dag een vrij toegankelijke lezing houden bij de Historische Vereniging ‘Jan van Arkel’ in de Johan van Mulkenzaal van de Stadskazerne. De lezing, die begint om 20.00 uur, zal dieper ingaan op de bevindingen van het onderzoek.

Dit onderzoek, uitgevoerd in bijna 150 gemeenten in Nederland, draagt bij aan het behoud van de herinnering aan de Joodse gemeenschap en het waarborgen van rechtvaardigheid voor de slachtoffers van onrecht tijdens een van de meest duistere periodes in de geschiedenis van Nederland.