De IJsselkogge: Op zoek naar hanzeverhalen ( deel 1)
Ingezonden
KAMPEN – ‘Op zoek naar Hanzeverhalen’ kopte De Stentor op zaterdag 13 april. Kampen kent en rijke geschiedenis de onmogelijk verteld zonder het Hanzeverleden. In 2027 bestaat Kampen 800 jaar. Dus willen B&W eens flink uitpakken. Het mag tussen 1,5 en 2,5 mln. kosten. Ondertussen gaat men op zoek naar Hanzeverhalen om die vast te leggen op informatiepanelen.
Geld vragen voor een feestje is niet zo moeilijk. Je legt je idee voor en de raad beslist. Op zoek gaan naar een fatsoenlijke plek om de IJsselkogge onder te brengen is van een andere orde. ‘Het mag niet te veel kosten, het mag niet in de weg staan en mag ook zeker niet ten koste gaan van de zondagsrust’. Zie daar ongeveer de standpunten van veel politieke partijen. Met name dat laatste punt wordt niet hardop gezegd maar speelt volgens mij wel degelijk een rol. En als dat niet het geval is spreek je daar dan publiekelijk over uit: CDA, SGP en CU? O ja, en natuurlijk wil de raad voor een dubbeltje op de eerste rang zitten.
Voor wat betreft de IJsselkogge heeft Kampen pech. Het college en de gemeenteraad hebben over dit onderwerp geen visie en geen lef. De publieke opinie over de IJsselkogge is immers aan het kantelen. Is dat wel ingedaald op het stadhuis? Sommige Kampenaren (vaak dezelfde) vinden de IJsselkogge maar een verzameling brandhout: “In de braand steken, det brandòlt”. Dat is jammer en erg kort door de bocht. Het ontbreekt aan kennis om het wrak op een juiste waarde te schatten. Daarom een tip: laat je rondleiden over de Koggewerf. Daar zijn enkele zeer goede vertellers die je alle ins en outs kunnen bijbrengen over het Kamper verleden, haar bijzondere historie en de IJsselkogge.
Nog twee locaties zijn in de race: het NS-station en de Koggewerf. Onderzoek bij het NS-station was op voorhand weggegooid geld. Een enkele partij gelooft er nog in. Blijft over een plekje op de Koggewerf. De mensen van de werf waren daarover helemaal niet te spreken onder het motto: ‘Niet op ons terrein’. Dus er werd een alternatief gevonden: een coaster voor de werf. Hoe sympathiek ook, dat plan was ook gedoemd te mislukken. Dat heeft alles te maken met het feit dat de eigenaar van de IJsselkogge, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) dat niet zag zitten. De IJsselkogge op de Koggewerf lost misschien wel een probleem op maar worden meer problemen gecreëerd. (daarover de volgende keer).
In 2011 werd er voor het eerst naar het wrak gedoken. In 2016 was iedereen euforisch toen het wrak boven water werd gehaald. Uniek in zijn soort! Nergens ter wereld is zo’n wrak boven water gehaald dat in zo’n perfecte staat verkeert. Dhr. Wouter Waldus projectleider en onderwater archeoloog zei destijds: “Het wrak kan een symbool worden van onze rijke maritieme geschiedenis en ik verwacht dat veel mensen, jong en oud, zich zullen verwonderen en gaan genieten van het fascinerende verhaal van dit schip uit de Hanzetijd”.
De Hanze (1100-1500) ontstond toen kooplieden in noordelijk Europa besloten samen te werken. Dit samenwerkingsverband groeide uit tot een machtig en invloedrijk Verbond van Handelssteden. In de hoogtijdagen strekte de Hanzehandel zich uit over Duitsland, Nederland, Vlaanderen, Scandinavië, Polen, de Baltische Staten, Spanje en Portugal, Engeland, Schotland en Rusland.
Dankzij de handel in onder meer zout, graan, hout, haring, wijn, barnsteen, laken, bijenwas en pelzen floreerden de Hanzesteden en verrezen er stadsmuren en poorten, koopmanshuizen en handelskantoren waar de rijkdom en allure vanaf spat. Deze erfenis is in de binnenstad van Kampen nog altijd goed zichtbaar. Op het hoogtepunt had Kampen maar liefst 200 Kogges!
“Kampen heeft goud in handen” werd geroepen nadat het wrak boven water werd gehaald. Jong en oud, mogen zich dan misschien verwonderen en genieten van het fascinerende verhaal van dit schip uit de Hanzetijd, maar dat is iets dat maar niet wil indalen bij de lokale politiek en het college. De wethouder roept elke keer weer: “U als raad …”. Maar de CDA-wethouder komt zelf ook niet in beweging. Er is geen enkel eigen initiatief bij hem te bespeuren. Dat zou je juist wel verwachten bij zo’n unieke vondst. We moeten ons diep schamen over de manier waarop de politiek met de IJsselkogge omgaat. En dus ook met de historie van onze Hanzestad Kampen. Goed beschouwd zijn ze, na 8 jaar soebatten, de IJsselkogge niet eens waard. Als het kon, zouden we als protest uit het Hanzeverbond moeten stappen.
Laat een ding duidelijk zijn. De IJsselkogge binnen onze stadsgrenzen halen mag best wat kosten. Het is een investering in de toekomst van onze stad. Een museum, een grote parkeergelegenheid, toeristen etc. Het zal ook geld opleveren. Meer overnachtingen, meer toeristenbelasting, meer reuring in de binnenstad. Reden om de stad te bezoeken. Haal de IJsselkogge binnen met alle egards! Als je daartoe niet bereid bent, spreek je er dan nu over uit. Houd de inwoners niet langer voor de gek. Laat Harderwijk (of een andere echte Hanzestad) die de IJsselkogge wel op waarde weet te schatten dat unieke wrak alstublieft overnemen.
Burgemeester Koelewijn sprak euforisch destijds over een ‘iconisch schip’ dat werd gelicht. De kogge was hèt transportmiddel van de internationale Hanze waarin 190 Hanzesteden waren verbonden. ‘Kampen heeft er een van de bodem van de IJssel getakeld. Een historische dag’, zei Koelewijn. Hij had er zelfs over gedroomd en verkeerde in ademnood! Daar bleef het helaas ook bij. En dat al acht jaar lang.
Als we besluiten om de IJsselkogge niet binnen te halen is dat een verloochening van onze Kamper geschiedenis. Misschien is het dan ook maar beter om het woord Hanze en alles wat daarmee samenhangt, en waar we nu nog zo prat op gaan, nooit meer in onze mond te nemen.
